Biologiya
1
Embrional rivojlanishning maydalanish bosqichida quyon (a) zigotasi 5 marta ekvatorial va shimpanze (b) blastomerlari esa 5 marta meridian tekisligida bo’lindi. Hosil bo’lgan hujayralardagi autosoma xromasomalar sonini aniqlang. (quyon n=22, shimpanze n=24)
2
Shokirni ko’zi uzoqni yaxshi ko’radi. Lekin yaqindagi tasvirni yaxshi ko’rmaydi. Bundan kelib chiqib quyidagi tasvirlardan qaysi birida Shokirning yaqinni ko’rishi va uni ko’zoynak taqib tuzatishi ko’rsatilgan
3
Translatsiya (a) va transkripsiya(b) jarayoniga xos bo’lmagan xususiyatlarni aniqlang. 1.yadroda sodir bo’ladi; 2. polipeptid zanjirini hosil qiladi 3. 20 xil aminokislotani qatnashishi 4. adenin dezoksiribonukleotidlarini timin ribonukleotidlariga mos kelishi 5. vodorod bog’li molekulalarni hosil bo’lishi 6. katta va kichik yassi tanachalarda kechishi 7. sitozin dezoksiribonukleotidlarini guanin ribonukleotidlariga mos kelishi 8. uratsil ribonukleotidlarini adenin ribonukleotidlariga mos kelishi 9. DNKdagi irsiy axborotni i-RNK ga ko’chirilishi
4
Quyidagi qaysi kasalliklar ota-ona sog’ bo’lsa ham farzandlarda uchrashi mumkin. 1.qandli diabet 2.tug’ma karlik 3.polidaktiliya 4.qo’y ko’z 5.gemofiliya 6.Daun sindromi 7.Shershevskiy –Terner 8.sil kasallikka moyillik 9.daltonizm 10.albinizm 11.ko’z shox pardasini ko’rlikka olib keluvchi irsiy degeneratsiyasi
5
Mol go’shtining tarkibidagi oqsillar (a), yog’lar (b), ugleovod (c) miqdorini va 100 gr mahsulotdan ajraladigan energiya miqdorini aniqlang
6
.Quyida berilgan tasvirda qaysi raqamlar ostida kislorodning(a) va karbonat angidridning(b) miqdori ozligini toping.
7
Yura (a) va bo’r (b) davrlaridagi qaysi hodisalar harakatlantiruvchi tanlanishga misol bo’la oladi
8
Rasmda tizza refleksining hosil bo’lishi tasvirlangan. Ushbu ramdagi 3 va 6 -raqam bilan berilgan qism qanday nomlanadi
9
Qora ituzum va qo’qongulga xos umumiy ma’lumotni aniqlang.
10
Funariyaning gametofit (a) va sporofit (b) bo’giniga xos bo’lmagan javobilani belgilang.1) zigota 2) fotosintez qiladi 3) poya bargli o’simlik 4) kurtakcha 5)kichkina chetlari bo’lingan o’simta 6)ko’sakcha 7)ko’p hujayrali yashil ip 8) ko’p xivchinli sperma 9)zigota hosil qiladi 10)spora hosil qiladi
11
Urug’larni unib chiqish harorati +2 gradusga farq qiluvchi o’simliklarni juftlang. 1) beda; 2) pomidor; 3) g’o’za; 4) bug’doy; 5) karam; 6) no’xat; 7) makkajo’xori 8) qovun
12
Uzun gulpoyada navbat bilan (a), kalta gulpoyada navbat bilan joylashgan gullar (b) qanday to’pgulda mavjud bo’ladi
13
Agrobakteriumning Ti plazmidiga Eco RI restriktazasi bilan ishlov berilishi natijada, shu plazmid 10 bo’lakka ajralgan bo’lsa, plazmid tarkibidagi jami uzilgan vodorod bog’lar(a), Eco RI restriktazasi soni (b) va shu plazmidda Eco RI restriktaza sayti(c)ning sonini aniqlang.
14
Qirqquloqlarning jinsiy hayot davri to’g’ri ko’rsatilgan javobilani aniqlang. 1)ikki xivchinli sperma+tuxum 2)poya bargli o’simlik 3) ikki jinsli gametofit 4) sorus 5) ayrim jinsli gametofit 6)zigota 7) murtak 8)yashil, yupqa, yuraksimon o’simta 9)spora 10) ko’p xivchinli sperma+tuxum 11. kichkina, chetlari bo’lingan o’simta
15
Magnoliyasimonlarga mansub bo’lgan qiyshiq gulli bir yillik (a) va ko’p yillik (b) o’simliklarni aniqlang
16
Quyidagi berilgan qaysi hayvonlarni 30 ta birlamchi jinsiy hujayrasining meyoz bo’linishidan hosil bo’lgan spermatozidlarni 60(I) va 120(II)tasida tayoqchasimon jinsiy xromosomalar bo’ladi. 1.jo’rchi 2. oqquyruq 3.qulon 4.sarisor 5.lama 6.chiyabo’ri 7.katta kivi 8.kabarga 9. qora suvkesar 10.gatteriya 11.apollon 12. lemur 13. kuropatka
17
Oshqozonosti bezi gormonlari va ular funksiyasini juftlab yozing. a-insulin, b-glukogon, c-tiroksin, d-gastrin
18
Ushbu tasvirda xromosoma mutatsiyasining qaysi turi ifodalangan
19
Topinambur qaysi oila(a), sorgo qaysi bo’lim (b) va itsigak qaysi sinf (c) ga kirishini belgilang
20
Qorin bo’limi tinch holatda ham ko’tarilib, tushub turuvchi umurtqasiz (a) va ko’krak suyaklari tinch holatda ham ko’tarib, tushib turuvchi umurtqali (b) hayvonlarni aniqlang. 1.letyaga 2. nosorog 3. chivin 4. pashsha 5. orlov yo’rg’asi 6. falanga 7. kabarga 8. asalari 9. tunlam kapalagi 10. mindano
21
Odamlarda arxonodaktiliya, axondroplaziya kasalliklari chala dominant holda irsiylanadi. Dominant gomozigotalilar embrional rivojlanish davrida halok bo’ladi. Geterozigotalilar yashaydi va kasallikning yengil formasi bilan kasallangan bo’ladi. Agar ota-ona digeterozigotali bo’lsa, tug’ilgan farzandlarni necha foizi dominant digomozigotali
22
Uglevodlar almashinuvini tartib bilan ko’rsating.a-bir qismi jigar, muskullarga boradi; b-glukozaga parchalanadi; d-hayvon kraxmaliga aylanadi; e-boshqa qismi parchalanib, energiya hosil qiladi; f-energiya hujayrada kimyoviy jarayonlarga sarflanadi
23
Sonning to’rt boshli muskulida qon aylanish tizimini qaysi sistema boshqaradi
24
Qaysi organizmlarning tana hujayrasida jinsiy xromosomalari o’zaro gomolog bo’lmaydi.1) tovuq; 2) urg’ochi kapalak; 3) erkak pingvin; 4) ona asalari; 5) apollon urg’ochisi; 6) xo’roz;
25
Elektron mikroskop yordamida kashf qilingan, barcha eukariot organizmlarni sitoplazmasini qamrab olgan organoid simbioz gipotezasiga ko’ra……….
26
Gulqo’rg’oni oddiy gultojsimon va gulqo’rg’oni oddiy kosachasimon bo’lgan o’simliklar uchun umumiy bo’lgan (I) va umumiy bo’lmagan (II) sistematik birliklarni aniqlang.1) lolasimonlar; 2) magnoliyasimonlar; 3) yopiq urug’lilar; 4) magnoliyatoifalilar ; 5) ikki urug’pallalilar; 6) bir urug’pallalilar;
27
Burun teshigi og’iz teshigi bilan bog’langan (I) va bog’lanmagan (II) sovuqqonli hayvonlarni toping
28
Qaysi organizmlar uchun hayotning tuzilish darajalaridan hujayra va organizm darajasi bir xil bo’lib hisoblanadi
29
Xarduma poyasining tukli bo’lishi dominant A, tuksiz bo’lishi retsessiv a genlari bilan irsiylanadi. Xarduma populyatsiyasida ushbu genlar mos ravishda 60%, 40% ni tashkil etadi. Agar geterozigotali organizimlar o’zaro chatishtirilganda 500 ta o’simlik olingan bo’lsa, shulardan nechtasi geterozigota tukli ekanligini aniqlang
30
Odam organizmining yuragiga tegishli holatlarni juftlab ko’rsating.a) ikki tavaqali klapan ochiq holatida; b) o’ng bo’lmachaning diastola holatida; c) nefrit kasalligi;1) 3 tavaqali klapan yopiq 2) chap qorinchaning sistola holatida 3) chap qorinchaning diastola holatida 4) yallig’lanish kasalligi hisoblanadi 5) o’ng qorincha va o’pka arteriyasi o’rtasidagi yarimoysimon klapan ochiq bo’ladi 6) minimal bosim yuzaga keladi
31
Ushbu rasmda bosh miya katta yarimsharlari po’stlogi bo’limlari berilgan.Ushbu ramdagi 2 va 5 -raqam bilan berilgan qism qanday nomlanadi
32
Gemofiliya(a) braxidaktiliya (b) klaynfelter sindromi (c) va daun sindromi (d) o’g’il bolalarning silliq muskul tolasida nechtadan jinsga aloqador bo’lmagan xromosomaga ega
33
Genotiplari har xil, lekin gultojbarglari bir xil oq rangli no’xatlar chatishtirilganda F1 da qizil gulli no’xat olindi. Ushbu chatishtirishda komplementar irsiylanish uchun eng xarakterli belgini aniqlang.
34
Qonning ivish ketma-ketligini aniqlang .1-trombotsit, 2-fibrenogen, 3-tromboplastin. 4-protrombin, 5-fibrin, 6-qon laxtasi, 7-qon plazmasi, 8-trombin
35
Quyidagi rasmda nafas olish va nafas chiqarish jarayonlariga tegishli moslikni toping
A
2- tashqi qovurg’alararo va diafragma muskullar qisqaradi, ichki qovurg’alararo muskullar bo’shashadi, diafragma pastga tushadi; 1- tashqi qovurg’alararo muskullar bo’shashadi, ko’krak qafasi torayadi va undagi bosim pasayadi.95
B
1- tashqi qovurg’alararo muskullar bo’shashadi, ko’krak qafasi torayadi va undagi bosim pasayadi; 2-tashqi qovurg’alararo muskullar qisqaradi, diafragma yuqoriga ko’tariladi
36
Avlodlar shajarasi tuzilayotganda o’ziga xos ramziy belgilardan foydalaniladi. Quyidagi qaysi javobda probandning ramziy belgisi ifodalangan
37
Quyidagi rasmdan 3-raqam uchun xos xususiyatlarni ajrating. 1.tomirli pardaning oldingi qismidan hosil bo`ladi 2.bir necha qator bo`lib joylashgan 3.kamalak pardaning o`rtasidagi teshik 4.tayoqchasimon va kolbachasimon retseptorlar joylashgan 5.kengayib torayib yorug`lik otishini boshqaradi 6.havorangdan qizilgacha bo’lishi mumkin
38
Quyidagi o’simlik navlari orasidan gultoji yarmigacha qo’shilgan va gultojbarg bir-biriga qo’shilgan navlar berilgan qatorni belgilang.
39
Siydik ayirish sistemasiga doir sonlarning qanday ahamiyatga ega ekanligini aniqlang.1) 25-30cm, 2) 100km, 3) 1-1,5l, 4) 50-55mm, 5) 2-2,5mln, 6) 6-8mm, 7) 500-700cm3, 8) 95%, 9) 5%, 10) 2%.a) ikkala buyrakda nefron soni, b) siydik tarkibidagi suv, c) qattiq modda, d) mochevina, e) ikkilamchi siydik, g) siydik pufagi hajmi, h) barcha nefronlarning uzunligi, k) siydik yo’lining diametric, i)siydik yo’lining uzunligi, l) nefronning uzunligi
40
Zararkunanda hasharotlarni qirib foyda keltiradigan (a) va biologik kurashga to’sqinlik qiladigan (b) chumolilarga xos ma’lumotlarni aniqlang.1) keng bargli va nina bargli o’rmonlarda yashaydi; 2) daraxtlarni himoya qiladi; 3) o’simliklar doni va mevasi bilan oziqlanadi; 4) oilasida bitta ona va bitta erkaklari bo’ladi; 5) xonadonlarda keng tarqalgan; 6) oilasida bir necha ona va o’nlab erkaklari bo’ladi; 7) cho’l va sahrolarda keng tarqalgan; 8) murakkab fe’l-atvorga ega
41
Ayirish sistemalari o’zaro o’xshash hayvonlarni juftlang.1) planariya; 2) langust; 3) nereida; 4) bitiniya; 5) yomg’ir chuvalchangi; 6) lansetnik; 7) dafniya; 8) ko’p tukli halqalilar lichinkasi; 9) kiprikli chuvalchanglar; 10) odam askaridasi; 11)midiya
42
Tamaki diploid navi mikrosporasining mitoz bosqichlari va ularda kuzatiladigan holatlarni mos ravishda juftlang. a) bir DNK li xromasomalarning diploid to’plami;b) bir DNK li xromasomalarni gaploid to’plami;c) ikki DNK li xromasomalarning diploid to’plami;d) bir DNK li xromasomalarning tetraploid to’lami;e) ikki DNK li xromasomalarning gaploid to’plami
43
Kosmopolitlarga mansub bo’lmagan organizmni begilang
44
Hasva qandalasi va qir chumolisi (a), suluv ninachi va faeton (b) uchun umumiy xususiyatlarni aniqlang.1) chala o’zgarish bilan rivojlanadi; 2) o’simlik donini kemirib oziqlanadi; 3) og’iz organi kemiruvchi tipda tuzilgan; 4) yuragidan bosh tomonga qarab, bitta qisqa qon tomir ketadi; 5) yirtqich hisoblanadi; 6) cho’l va dashtlarda tarqalgan; 7) to’liq o’zgarish bilan rivojlanadi; 8) ayirish mahsulotlari kristallanadi
45
Maymunjon gulkosachasi shaklini normal bo’lishi bargsimon bo’lishi ustidan chala dominantlik qiladi. Geterozigotalilarda gulkosacha o’rtacha shaklda bo’ladi. Maymunjon poyasini tuksiz bo’lishi tukli bo’lishi ustidan to’liq dominantlik qiladi. Digeterozigotali o’simliklar o’zaro chatirilishi natijasida avlodda digeterozigotalilar va gulkosachasi o’rtacha va poyasi tukli o’simliklarni umumiy soni 1350 tani tashkil qilsa, avlodda jami olingan o’simliklardan nechtasi digeterozigota genotipiga ega emas
46
Quyida tasvirda nafas olish va chiqarish harakatlari sodir bo’lishi tasvirlangan. Siz undan a va b rasmlarda qaysi jarayonlar tasvirlanganligini aniqlang.
47
Ma’lum bir gulli o’simlikning tuxum hujayrasidagi autosoma xromosomalari soni shu o’simlik somatik hujayrasidagi barcha xromosomalarning 47,22 foizini tashkil qiladi. Bu o’simlik urug’lanish jarayonida 120 ta urug’ hosil qilsa, Urug’lanishdan keyingi barcha urug’langan markaziy hujayralar tarkibidagi xromosomalar sonini aniqlang
48
Karam kapalagi va kolorado qo’ng’izini birlashtiruvchi qaysi xususiyat chumolini termitlardan farq qilishga imkon beradi
49
Vatani Markaziy Amerika bo’lgan, gullari to’g’ri, 5 ta gultojga ega bo’lgan o’simliklarni aniqlang.1) makkajo’xori; 2) oshqovoq; 3) g’o’za; 4) qalampir; 5) tamaki; 6) loviya
50